Wzrost i waga ciała dziecka
Tempo wzrostu i rozrostu przyspiesza się lub zwalnia w poszczególnych okresach rozwojowych. Najbardziej dynamicznie rozwija się płód, a po urodzeniu niemowlę, czyli dziecko w pierwszym roku życia, i młodociany w okresie dojrzewania płciowego. Małe dzieci (2—3 rok życia) i dzieci w wieku przedszkolnym (3—6 lat) „wyciągają się”, to znaczy więcej rosną niż przybierają na wadze. W okresie późnego dzieciństwa (7—10—11 lat) bardziej zwiększają wagę ciała niż jego długość. W okresie dojrzewania płciowego przyrost wzrostu jest bardzo duży, następuje tzw. skok pokwitaniowy.
W ocenie wzrostu i wagi ciała dziecka w danym wieku posługujemy się kilkoma metodami. Najczęściej porównuje się stwierdzone podczas badania dziecka wartości ze schematycznymi tablicami, które mają wartości przeciętne (średnie) dla danego wieku i płci. Kiedy korzystamy z tablic, należy pamiętać o tym, że oceniając wagę dziecka, trzeba uwzględnić jego wzrost Dokładniejszą metodą określania rozrostu jest tzw. metoda centylowa. Ustala ona dla każdego wieku i płci, od urodzenia do 18 roku życia, wartości średnie (przeciętne) dla wysokości i wagi ciała oraz wartości obu tych cech dla dzieci wyższych i cięższych oraz niższych i lżejszych od przeciętnych, ale mieszczących się jeszcze w granicach prawidłowych. Określa tez wartości graniczne, powyżej lub poniżej których należy myśleć o chorobliwie wysokim lub chorobliwie niskim wzroście i wadze ciała. Ocenie indywidualnego rozwoju służy metoda, siatek centylowych, która pozwala śledzić i oceniać prawidłową krzywą wzrostu i wagi ciała danego dziecka w czasie jego rozwoju W warunkach domowych dla określenia przeciętnej wagi dziecka mogą być przydatne wzory pamięciowe.
Waga ciała dzieci do 2 lat życia:
waga ciała dziecka w wieku 5 miesięcy = waga urodzeniowa x 2
waga ciała dziecka rocznego = waga urodzeniowa x 3
waga ciała dziecka w wieku 2 lat = waga urodzeniowa x 4
Dla dzieci od lat 3 do 7: waga należna w kg = liczba lat x 2 + 10 (10 oznacza wagę ciała dziecka rocznego).
Dla dzieci powyżej 7 lat: waga należna w kg = wiek w latach x 3 (np. waga należna dziecka 10 lat = 10 x 3 = 30 kg).
Długość ciała dzieci do 2 lat życia:
noworodek – 50 cm
dziecko 6 miesięcy – 66 cm
dziecko 1 rok – 75 cm
dziecko 2 lata – 85 cm
Dla dzieci powyżej 2 lat: wzrost należny = liczba lat x 5 + 80.
Wzory te mają charakter orientacyjny — dokładniejsza ocena rozrostu opiera się na wyżej podanych metodach badań
Od dłuższego czasu obserwuje się zjawisko tzw. akceleracji, czyli przyspieszenia rozwoju dziecka od najwcześniejszego okresu życia, Proces akceleracji najwyraźniej dotyczy wzrostu i wagi ciała, wieku szkieletowego i dojrzewania płciowego, które obecnie zaczyna się dużo wcześniej niż dawniej. Dotyczy on obu płci i różnych warstw społecznych, Zjawisko to tłumaczy się m.in. stopniową poprawą warunków życia (warunki mieszkaniowe, lepsze odżywianie, wzrost higieny spadek zachorowalności na choroby zakaźne itp.). Akceleracja powoduje, ze co pewien czas trzeba weryfikować normy i wzory pomiaru ciała.
